Fatsa’nın en üretken yazarlarından olan, öğretmenlik ve avukatlıktan emekli Ayhan Sarıhan, daha önce çıkan 20’ye yakın kitabına ek olarak, bu yıl Beyceli Türküleri, Beyceli Öyküleri ve İndim Seyran Ettim Acemistan’ı adlı 3 kitap daha yayımladı.
Sarıhan’ın üç kitabı, Fatsa’nın en yüksek ve en uzak köyünün adını taşıyor: Beyceli Sözlüğü, Beyceli Türküleri, Beyceli Öyküleri.
Onun “Yorgo Emmi” adlı kitabı da bir yanıyla köyüyle ilgili, diğer yanıyla gezi kitabı. Çünkü Yunanistan’a yaptığı gezide, 1924’te mübadele ile köyünden Yunanistan’a gidenleri bulmuş, onları anlatıyor. Onların buradaki yaşamlarını, gidişlerini, orada yaşadıklarını…
Gezi kitapları bununla sınırlı değil:
Var Çok Piroplam Apanti, Çoook!… (Gürcistan, Azerbaycan), Batıya Akan Zenginlik (İtalya, İsviçre, Almanya, Avusturya), Nerde Akşam Orda Sabah (Akdeniz Avrupası), Çöl Gelini (Suriye), Alçak Ülke (Hollanda), Beyaz Geceler (Rusya), Kazıklı Voyvoda’nın Ülkesinde (Romanya), Tanrılar ve Dilenciler Diyarı (Nepal ve Hindistan), İndim Seyran Ettim Acemistan’ı (İran)…
Anı kitapları var: Düşe Kalka (Öğretmenlik anıları), Unutmayacağız Barışmayacağız Affetmeyeceğiz (12 Mart ve 12 Eylül Anıları), Biz Bu Sendikayı Sokakta Bulmadık – Söke Söke Eğitim İş (1980’den sonra kurulan ilk memur sendikası olan Eğitim İş’in kuruluş mücadelesi)…
Kompozisyonla ilgili bir ders kitabı (Kompozisyon I-II), toplantı düzenleme ve yönetmeyle ilgili bir hukuk kitabı (Toplantı Yönetimi), bir biyografi (Bir Eğitim Kahramanı Sıdıka Avar)… Fakat o en çok, gezi kitaplarıyla tanınıyor. Okurlar, bu kitapları okurken onun sesini duyuyormuş gibi olduklarını belirtiyorlar. Bunu da onun akıcı, konuşma diline uygun üslubuna bağlıyorlar.
HER KÖYÜN ANLATILACAK ÇOK ŞEYİ VAR
Ayhan Sarıhan’la, yaz tatili için geldiği Fatsa’da görüştük ve kısa bir söyleşi gerçekleştirdik.
Fatsa Söz: Kitaplarınızdan üçü doğrudan Beyceli ile ilgili. Yorgo Emmi kitabı ise bir yanıyla gezi, bir yanıyla o da Beyceli ile ilgili. Beyceli’nin o kadar anlatılacak nesi var?
Ayhan Sarıhan: Her köyün anlatılacak çok şeyi var. Aslında Beyceli ile ilgili kitaplar bunlarla da sınırlı değil. Ağabeyim Zeki Sarıhan’ın da köyümüzle ilgili kitapları var. Bu yönüyle Beyceli, Türkiye’de, hakkında en çok kitap yazılan köy.
Fatsa Söz:Bu kitaplarda nesini anlattınız köyünüzün?
Ayhan Sarıhan: “Beyceli Sözlüğü”nde, köyün dil, ağız özelliklerini incelemeye çalıştım. 7.000 kadar yerel sözcük ve deyim derledim. Bunların çoğu ağız (söyleyiş) farklılığından kaynaklanıyor. Fakat özgün sözcükler de var.
Köyde otuz kırk yıl önceye kadar imecelerde söylenen fakat artık unutulmaya yüz tutmuş türküleri ve onların öykülerini derledim, notaya aldırdım, bunları “Beyceli Türküleri” adıyla yayımladım. Kitabın adı öyle ama türküler yörenin türküleri.
“Beyceli Öyküleri” adlı kitapta ise köylülerimiz arasında geçen ilginç olayları, diyalogları anlattım. Böylece köylülerin, bazıların sandığı gibi bağnaz, saf, kıt akıllı, görgüsüz, kaba insanlar olmadıklarını anlatmaya çalıştım.
Fatsa Söz: Kitapta anlatılanlar gerçek mi yoksa kurgu mu?
Ayhan Sarıhan: Hiçbiri kurgu değil, hepsi gerçek. Zaten kahramanların gerçek adlarını hatta doğum ve ölüm tarihlerini yazdım.
Fatsa Söz: Bir de gezi kitaplarına bakalım. Çok gezdiğiniz anlaşılıyor.
Ayhan Sarıhan: Türkiye’de bir ikisi dışında gitmediğim il kalmadı. Dışarıda da otuz kadar ülke gezdim.
Fatsa Söz: Çok gezi kitabınız var.
Ayhan Sarıhan: Timur Özkan, dört yıl önce Türkçe gezi kitapları konusunda bir araştırma yapmıştı. Bu araştırmaya göre, gezi kitaplarının çokluğu konusunda Türkiye’de 3. sırada yer alıyordum. İran’la ilgili son kitabım yayımlanınca bu sıralamanın değişip değişmediğini bilmiyorum. Fakat ben Çin Halk Cumhuriyeti, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (Kuzey Kore), Kamboçya, Vietnam, Tayland, Küba, Mısır ve Fas’ı da gezdim, oralarla ilgili kitaplar yazdım. Bunlar basılmadı. Basıldığında herhalde, Türkiye’de en çok gezi kitabı yayımlanan kişi olacağım.
Fatsa Söz: Fatsalı okurlar kitaplarınızı nerede bulabilirler?
Ayhan Sarıhan: Dereüstü’nde Bilge Sahaf’ta bulunuyor.